Τι είναι ο Υποθάλαμος και η Υπόφυση;

Ο υποθάλαμος και η υπόφυση εντοπίζονται στον εγκέφαλο, και συγκεκριμένα στη βάση του κρανίου, πίσω από τα μάτια. Αποτελούν την κεντρική μονάδα συντονισμού του ενδοκρινικού συστήματος και της απάντησης στο στρες και διαθέτουν εξειδικευμένα κύτταρα παραγωγής ορμονών και νευροορμονών, μέσω των οποίων διαμεσολαβούν στην περιφέρεια εντολές, ως απάντηση στα διάφορα ερεθίσματα, που προηγουμένως έχουν επεξεργαστεί. Κάθε κύτταρο παράγει και μία διαφορετική ορμόνη, που έχει συγκεκριμένο ρυθμό έκκρισης.

Ποιες ορμόνες παράγει η υπόφυση;

Η υπόφυση αποτελείται από δύο μέρη, το πρόσθιο ή αδενοϋπόφυση, που εκκρίνει:

• την προλακτίνη, υπεύθυνη για την παραγωγή γάλακτος κατά τον θηλασμό,
• την θυρεοτρόπο ορμόνη (TSH), που ρυθμίζει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών από τον θυρεοειδή,
• την κορτικοτρόφο ορμόνη (ACTH) που ελέγχει την παραγωγή στεροειδών ορμονών από τον φλοιό των επινεφριδίων,
• την αυξητική ορμόνη (GH), υπεύθυνη για την ανάπτυξη, και
• τις γοναδοτροπίνες (LH, FSH) που ρυθμίζουν την αναπαραγωγική λειτουργία,

και το οπίσθιο ή νευροϋπόφυση, που εκκρίνει:

• την αντιδιουριτική ορμόνη (ADH) που ρυθμίζει την ομοιόσταση του νερού και του νατρίου συμπυκνώνοντας τα ούρα και
• την ωκυτοκίνη, που προωθεί τον τοκετό και την κάθοδο του γάλακτος κατά τον θηλασμό.

Οι υποφυσιακές ορμόνες ελέγχονται από τις ορμόνες του υποθαλάμου.

Ποιες ορμόνες παράγει ο υποθάλαμος;

Ο υποθάλαμος παράγει:

• Την ντοπαμίνη που αναστέλλει την έκκριση της προλακτίνης,
• Την εκλυτική ορμόνη της θυρεοτρόπου ορμόνης (TRH), που ρυθμίζει την έκκριση της θυρεοτρόπου ορμόνης (TSH),
• Την εκλυτική ορμόνη της κορτικοτρόφου ορμόνης (CRH), που διεγείρει την έκκριση της κορτικοτρόφου ορμόνης (ACTH),
• Την εκλυτική ορμόνη της αυξητικής ορμόνης (GHRH) που διεγείρει την έκκριση της αυξητικής ορμόνης (GH),
• Την σωματοστατίνη που αναστέλλει την έκκριση της αυξητικής ορμόνης και της θυρεοτρόπου ορμόνης και
• Την εκλυτική ορμόνη των γοναδοτροπινών (GnRH) που διεγείρει την έκκριση των LH και FSH.

Ποια η λειτουργία του Υποθαλάμου και της Υπόφυσης;

Ο Υποθάλαμος σε συνεργασία με την υπόφυση, αποτελεί το βασικό όργανο ρύθμισης της ομοιόστασης του οργανισμού. Για να το πετύχει αυτό βρίσκεται σε επικοινωνία τόσο με τον υπόλοιπο εγκέφαλο όσο και με την περιφέρεια, αλλά και το εξωτερικό περιβάλλον. Η επικοινωνία αυτή καλύπτεται μέσω του ορμονικού και νευρικού συστήματος.